Διάγνωση- Πρώτες αντιδράσεις
Η διάγνωση του καρκίνου του μαστού προκαλεί σοκ, όχι μόνο στην ιδια την γυναίκα αλλά και στο περιβάλλον της. Τα συναισθήματα που συνοδεύουν την λέξη «καρκίνος», είναι αμηχανία, θυμός, φόβος, θλίψη, ανασφάλεια και απόγνωση! Όλα αναμενόμενα και απολύτως φυσιολογικά.
Η έκφραση των παραπάνω συναισθημάτων δεν αποτελεί μόνο ένα αναφαίρετο δικαίωμα σας, αλλα και έναν ουσιαστικό τρόπο θεραπείας της ψυχής σας.
Χειρισμός και αντιμετώπιση της διάγνωσης
Συνήθως, η αρχή είναι και η πιο δύσκολη, γιατί δεν γνωρίζετε από πού πρέπει να ξεκινήσετε. Πέρα από το κομμάτι της συναισθηματικής αντιμετώπισης των νέων δεδομένων, πρέπει να διευθετήσετε και πρακτικά ζητήματα, τα οποία έχουν να κάνουν με τη θεραπεία που πρέπει να ακολουθήσετε, αλλά και με τις αλλαγές που θα συμβούν, ως αποτέλεσμα της θεραπείας αυτής. Οι περισσότερες γυναίκες, στη φάση αυτή, χαρακτηρίζονται από χαοτική σκέψη και δυσκολία στη λήψη αποφάσεων. Έτσι, πιθανές αντιδράσεις που μπορεί να έχετε, είναι η αναζήτηση πληροφοριών και υποστήριξης ή και το αντίθετο, δηλαδή η άρνηση και η αποφυγή παραδοχής και αντιμετώπισης του προβλήματος. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι όλες οι αντιδράσεις είναι αναμενόμενες, και μπορεί να εναλλάσσονται μεταξύ τους, ανάλογα με τη φάση που βρίσκεστε. Συνήθως, μετά από το αρχικό σοκ που συνοδεύει τη διάγνωση, οι γυναίκες οδηγούνται στη ρεαλιστική αποδοχή της πραγματικότητας, στην υιοθέτηση μιας συγκρατημένα αισιόδοξης στάσης, και ίσως στην πληρέστερη πληροφόρηση σχετικά με τα όσα αφορούν την πρόγνωση και τη θεραπεία.
Η ανάγκη για στήριξη
Κάθε δυνατή υποστήριξη που μπορείτε να λάβετε είναι επιθυμητή. Άτομα κοντινά σε σας, μέλη της οικογενείας και φίλοι, ή ακόμα και επαγγελματίες ψυχικής υγείας, αποτελούν συνήθως τις προτιμότερες πηγές στήριξης. Η στήριξη αυτή μπορεί να πάρει διάφορες μορφές, όπως πρακτική, συναισθηματική και πνευματική. Για να μπορέσετε να λάβετε τη στήριξη που χρειάζεστε έτσι όπως τη χρειάζεστε, απαιτείται ανοιχτή και ειλικρινής επικοινωνία με τους οικείους σας. Αφού προσδιορίσετε πώς εννοείτε τη στήριξη, ποιες είναι οι ανάγκες σας στη φάση αυτή και σε ποιους θέλετε να στραφείτε, είναι απαραίτητο να τις εκφράσετε ανοικτά στα άτομα που έχετε επιλέξει.
Κατά τη διάρκεια της θεραπείας οι ρυθμοί σας δεν θα αλλάξουν πολύ. Θα μπορείτε και πάλι να κάνετε κάποιες δουλειές στο σπίτι, να διαβάζετε τα παιδιά, να πηγαίνετε στη δουλειά σας. Θα υπάρχουν όμως κάποιες μέρες που ίσως να νιώσετε εξάντληση, αδυναμία ή έλλειψη διάθεσης. Μην απογοητευτείτε, καθώς αυτά τα συμπτώματα έχουν ημερομηνία λήξης. Σε αυτή τη φάση είναι απαραίτητο να σέβεστε τις ανάγκες και τα όρια του οργανισμού σας και να μην κουράζεστε.
Γι’ αυτό, συνήθως πιο χρήσιμο είναι:
- Να ζητήσετε ανοιχτά βοήθεια: «θα ήθελα να με βοηθήσεις κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας»
- Να διευκρινίσετε τι ακριβώς περιμένετε από τον καθένα, όπως π.χ.: «θα μπορούσες να με βοηθήσεις με το συγύρισμα του σπιτιού;»
- Να εκφράσετε με ειλικρίνεια τις σκέψεις και τα συναισθήματα σας, όπως:
- «χρειάζομαι να μαθαίνω από εσένα όλη την αλήθεια για την κατάσταση μου. Με βοηθάει να την αντιμετωπίσω καλύτερα»
- «Θα ήθελα πολύ να σου μιλήσω για αυτό που περνάω. Αλλά φοβάμαι ότι αν η λέξη «καρκίνος» τρομάζει εμένα την ίδια, εσένα μπορεί να σε τρομάξει ακόμα περισσότερο»
- «Θα ήθελα, όπως γινόταν και πριν αρρωστήσω, να μου λες ανοιχτά αυτά που σκέφτεσαι και αισθάνεσαι»
Πρέπει να έχετε υπόψη σας ότι δεν είναι όλα τα άτομα σε θέση να προσφέρουν κάθε είδους βοήθεια. Άλλα είναι πιο αποδοτικά στο να παρέχουν βοήθεια σε πιο πρακτικά θέματα, ενώ άλλα είναι έτοιμα να σας στηριξουν συναισθήματικα.
Ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε γυναίκας για στήριξη, μπορεί να αναζητηθούν κι άλλες πηγές βοήθειας. Όπως οι ακολουθες:
Ατομική συμβουλευτική, η οποία γίνεται με κάποιον ειδικό, που μπορεί να είναι ψυχολόγος υγείας, ψυχίατρος, κοινωνικός λειτουργός, σύμβουλος, η ακόμα κληρικός. Ανάλογα με τις ανάγκες σας, συζητάτε ό,τι σας απασχολεί για την κατάσταση που βιώνετε, πώς αυτή επηρέασε τη ζωή σας και πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν τυχόν προβλήματα που προκύπτουν.
Ομάδες υποστήριξης γυναικών που έχουν βιώσει την εμπειρία του καρκίνου του μαστού. Στις ομάδες αυτές οι γυναίκες συνειδητοποιούν, ότι όχι μόνο δεν είναι οι μοναδικές που περνούν αυτή τη κατάσταση, αλλά δεν είναι και μόνες τους σε αυτή τη διαδικασία. Ανταλλάσσουν, βάσει των εμπειριών τους, πληροφορίες και στρατηγικές που τις βοηθούν στην ανάρρωση τους, ενώ επεξεργάζονται όλα τα συναισθήματα τους.
Ο ρόλος της ίδιας της γυναίκας στην αντιμετώπιση της διάγνωσης
Επειδή αυτή τη στιγμή αντιμετωπίζετε ένα σοβαρο πρόβλημα υγείας, δεν σημαίνει ότι έχετε χάσει την προσωπικότητα σας, την πνευματική σας διαύγεια και την ικανότητα σας να παίρνετε αποφάσεις και να λύνετε προβλήματα.
Έτσι λοιπόν, στη φάση της διάγνωσης, μπορείτε να ανακτήσετε τον έλεγχο της ζωής σας με το να ενημερωθείτε για την κατάσταση σας και τους πιθανούς τρόπους αντιμετώπισης της, να σκεφτείτε και να συζητήσετε τις εναλλακτικές λύσεις που έχετε και να βρείτε τρόπους αντιμετώπισης των αλλαγών που θα προκύψουν. Πιο συγκεκριμένα:
- Επιλέξετε εσείς τους θεράποντες ιατρούς σας, ανάλογα με τα προσωπικά σας κριτήρια.
- Μη στηρίζεστε μόνο σ’ αυτά που σας λέει ο ιατρός σας σχετικά με τη θεραπεία σας. Αναζητήστε κι εσείς πληροφορίες για τη κατάσταση σας και τους πιθανούς τρόπους αντιμετώπισης της, έτσι ώστε να συμμετέχετε κι εσείς στις αποφάσεις.
- Ζητήστε κι άλλη γνώμη πέραν αυτής του ιατρού που σας παρακολουθεί, εφόσον το θέλετε. Κάτι τέτοιο δεν θα πρέπει να επηρεάσει τη σχέση σας με τον ιατρό αυτό. Ωστόσο, είναι ανάγκη να υπάρχει κάποιο όριο στον αριθμό των διαφορετικών απόψεων που θα πάρετε, γιατί υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να μπερδευτείτε ακόμα περισσότερο.
- Ενημερωθείτε ανάλογα με τις προσωπικές σας ανάγκες. Η ενημέρωση σας μπορεί να γίνει από τον ιατρό σας, από συγγενείς, το διαδίκτυο, ή από βιβλία και όπως και όποτε εσείς το επιθυμείτε (δηλαδή λαμβάνοντας τις πληροφορίες ή όλες μαζί συγκεντρωμένες ή σε δόσεις). Επίσης, εφόσον το θελήσετε, έχετε το δικαίωμα να μην ενημερωθείτε καθόλου και να αφήσετε τις αποφάσεις σε άτομα που εμπιστεύεστε.
- Επεξεργαστείτε τις πληροφορίες που έχετε συγκεντρώσει και αν θέλετε συζητήσετε τις, ώστε να καταλήξετε στις αποφάσεις για τη θεραπευτική αντιμετώπιση που ταιριάζει περισσότερο σε εσάς.
- Σκεφτείτε πιθανά προβλήματα που θα προκύψουν και ζητήστε τη συνδρομή των οικείων σας στην αντιμετώπιση τους.
Τώρα ασθενής, για πάντα άνθρωπος
Συνήθως, η διάγνωση του καρκίνου του μαστού, επηρεάζει τον τρόπο που βλέπει και αντιλαμβάνεται η γυναίκα τον εαυτό της. Συχνά θεωρεί ότι έχει αλλάξει και ο τρόπος που της συμπεριφέρονται οι γύρω της. Αυτό όμως που πρέπει να κρατάτε στο προσκινιο της σκεψης σας είναι ότι η ασθένεια αυτή είναι κάτι παροδικό και δεν σας αλλάζει ως άνθρωπο. Εξακολουθείτε να έχετε την ίδια προσωπικότητα, τις ίδιες ανάγκες, τις ίδιες χάρες και τα ίδια ελαττώματα. Ο καρκίνος είναι ένα μέρος του εαυτού σας και για το λόγο αυτό χρειάζεται να ασχολείστε και με τα υπόλοιπα μέρη του, όπως τις σχέσεις σας, τα ενδιαφέροντα σας, την υπόλοιπη ζωή σας που συνεχίζεται.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η σχέση σας με τους ιατρούς σας
Η θεραπεία σας απαιτεί τη συμβολή ιατρών διαφόρων ειδικοτήτων, όπως γυναικολόγο ή χειρουργό εξειδικευμένο στο μαστό, παθολόγο-ογκολόγο, ακτινοθεραπευτή, παθολογοανατόμο, πλαστικό χειρουργό οι οποίοι θα χρειαστεί να συνεργαστούν μεταξύ τους. Για να επιλέξετε τους κατάλληλους ιατρούς, σκεφτείτε ποια κριτήρια είναι απαραίτητα, για εσάς, να πληρούν. Ενδεικτικά αναφέρουμε:
Α. Προσόντα: ειδίκευση και εμπειρία στον καρκίνο του μαστού και εν γένει στη μαστολογία-ογκολογία
Β. Φήμη: σας τον/την έχουνε συστήσει άτομα που εμπιστεύεστε
Γ. Προσωπικότητα: είναι ήρεμος/η, ευσυνείδητος/η, συζητήσιμος/η ή ταιριάζει στα χαρακτηριστικά που εσείς αναζητάτε
Δ. Διαθεσιμότητα: διαθέτει χρόνο για τους ασθενείς, σας εξυπηρετεί το ωράριο και η περιοχή του ιατρείου, είναι συμβεβλημένος/η με το ταμείο σας, είναι διαθέσιμος/η για θεραπεία το διάστημα που τον/η χρειάζεστε
Είναι δύσκολο να επιλέξετε τον/την «καλύτερο/η» ιατρό για σας, καθώς δεν υπάρχει τρόπος να διαπιστώσετε αν όντως έχετε κάνει τη σωστή επιλογήΕτσι, οι περισσότερες γυναίκες καταλήγουν σ’ αυτόν/ην που τους εμπνέει περισσότερη εμπιστοσύνη, ότι ξέρει τι κάνει και ότι θα κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα τους και ότι θα τις συνοδεύσει στην πορεία της θεραπείας.
Η επικοινωνία σας με τον ιατρό σας
Εσείς και ο ιατρός σας αποτελείτε μια ομάδα με κοινό στόχο: τη θεραπεία σας από τον καρκίνο του μαστού. Καθώς η θεραπεία σας μπορεί να κρατήσει αρκετό καιρό, η σχέση με τον ιατρό σας είναι πιθανό να είναι μακροχρόνια. Γι’ αυτό και αξίζει να τη χτίσετε μαζί με θεμέλια την ανοιχτή και ειλικρινή επικοινωνία. Κάποιες συμβουλές στην προσπάθεια αυτή είναι:
- Να σημειώνετε τις απορίες σας, πριν την επίσκεψη στον ιατρό, ώστε μέσα από την συζήτηση, να απαντηθούν όλα τα ερωτήματα σας
- να ζητάτε εξηγήσεις, σε ό,τι δεν καταλαβαίνετε
- να κρατάτε σημειώσεις αυτών που σας λέει ο/η ιατρός ή να έχετε και κάποιον άλλο μαζί σας, ο οποίος θα συγκρατήσει πληροφορίες που εσάς σας διέφυγαν
- να αφιερώνετε χρόνο για να σκεφτείτε όσα σας εξηγεί
- αν το χρειάζεστε, ζητήστε τη συμπαράστασή του. Όσο φορτωμένο και να αισθάνεστε το πρόγραμμά του, μην ξεχνάτε ότι ο ιατρός σας βρίσκεται εκεί για να σας βοηθήσει και αυτό σας δίνει το δικαίωμα να τον απασχολείτε όταν σας ανησυχεί κάτι και να συζητάτε μαζί του τις ανησυχίες σας και τις απορίες σας.
Πώς να πάρετε αποφάσεις για τη θεραπευτική σας αντιμετώπιση
Ο/Η ιατρός σας θα σας προτείνει το θεραπευτικό σχήμα που θεωρεί καλύτερο για την περίπτωσή σας. Για να καταλάβετε γιατί κατέληξε σε αυτό, μπορείτε να τον/την ρωτήσετε:
Α. Πόσο αποτελεσματική θα είναι η θεραπεία; Γιατί είναι καλύτερη από κάποιες άλλες;
Β. Πόσο θα κρατήσει η θεραπεία; Ποια είναι η διαδικασία που ακολουθείται;
Γ. Ποιες είναι οι πιθανές παρενέργειες; Πόσο θα διαρκέσουν; Πως θα είμαι μετά;
Δ. Τι κινδύνους διατρέχω με τη θεραπεία; Τι μπορώ να κάνω για να συμβάλλω στη μεγιστοποίηση του οφέλους από τη θεραπεία;
Σύζητήστε μαζί του/της τις πληροφορίες που έχετε αντλήσει εσεις από τη δική σας αναζήτηση και τους προβληματισμούς που μπορεί να έχετε για το θεραπευτικό σχήμα που σας προτείνει.
Η χειρουργική επέμβαση
Οι δύο βασικές χειρουργικές επεμβάσεις για τη θεραπεία του καρκίνου του μαστού είναι: α) η συντηρητική επέμβαση (χωρίς αφαίρεση του μαστού) και β) η ριζική επέμβαση. Αναλυτικά:
α) η συντηρητική επέμβαση περικλείει δύο είδη επεμβάσεων:
1. την ογκεκτομή, όπου γίνεται αφαίρεση καρκινικού όγκου και του υγιούς ιστού που τον περιβάλλει, καθώς και λίγων λεμφαδένων στη μασχάλη.
2. τη μερική μαστεκτομή/τμηματεκτομή/τεταρτεκτομή, όπου γίνεται αφαίρεση του τεταρτημορίου που φέρει τον καρκινικό όγκο και των λεμφαδένων της μασχάλης.
β) η ριζική χειρουργική επέμβαση που περιλαμβάνει:
1. την απλή μαστεκτομή, όπου γίνεται αφαίρεση όλου του μαστού, χωρίς όμως αφαίρεση των λεμφαδένων της μασχάλης.
2. την τροποποιημένη ριζική μαστεκτομή, όπου γίνεται αφαίρεση του μαστού, μαζί με τους λεμφαδένες της μασχάλης. Παραμένουν στη θέση τους όμως οι μύες.
3. τη ριζική μαστεκτομή, όπου γίνεται αφαίρεση του μαστού, των θωρακικών μυών και των λεμφαδένων της μασχάλης (αυτή η τεχνική σπάνια εφαρμόζεται σήμερα).
Θεραπείες
Οι τρεις βασικές θεραπείες για τον καρκίνο του μαστού είναι: η ακτινοθεραπεία, η χημειοθεραπεία και η ορμονοθεραπεία. Εφαρμόζονται συνήθως μετά τη χειρουργική επέμβαση και στοχεύουν στη μείωση της πιθανότητας υποτροπής. Πιο σπάνια, οι παραπάνω θεραπείες γίνονται και πριν το χειρουργείο, για διάφορους ογκολογικούς λόγους όπως και για να μειωθεί το μέγεθος του όγκου.
- Ακτινοθεραπεία: χρήση ακτινών X μεγάλης ενέργειας, με σκοπό την καταστροφή των καρκινικών κυττάρων, τόσο στο μαστό, όσο και στο θωρακικό τοίχωμα ή στους λεμφαδένες. Η θεραπεία αυτή συνδυάζεται με τη συντηρητική επέμβαση και μερικές φορές με τη μαστεκτομή.
- Χημειοθεραπεία: χρήση ισχυρών φαρμάκων, με σκοπό την εξάλειψη των καρκινικών κυττάρων. Το είδος των φαρμάκων, η συχνότητα και η δόση τους τροποποιείται ανάλογα με την περίπτωση.
- Ορμονοθεραπεία: γίνεται με χρήση φαρμάκων ή με αφαίρεση των ωοθηκών, με σκοπό την παρεμπόδιση της επίδρασης που μπορεί να έχουν οι ορμόνες στον οργανισμό και της πιθανής πυροδότησης μιας αύξησης των καρκινικών κυττάρων.
Παρενέργειες
Ένας πιθανός φόβος που διακατέχει κάθε γυναίκα με καρκίνο του μαστού είναι οι παρενέργειες από τις θεραπείες. Η άγνοια και οι τρομακτικές ιστορίες για τη φύση και την έκταση των παρενεργειών ενισχύουν τέτοιους φόβους. Η αλήθεια είναι ότι παρενέργειες όντως υπάρχουν, αλλά είναι παροδικές και ελεγχόμενες, καθώς το ιατρικό προσωπικό θα σας προτείνει τρόπους για να τις βιώσετε όσο το δυνατόν πιο ανώδυνα. Οι παρενέργειες που τυχόν θα εμφανιστούν ποικίλλουν ανάλογα με τον οργανισμό, το χημειοθεραπευτικό σχήμα που ακολουθείται και τη συνύπαρξη άλλων ιατρικών προβλημάτων. Ο/Η ιατρός σας είναι αυτός/η που θα σας ενημερώσει για τις πιθανές παρενέργειες που θα παρουσιαστούν, πως θα τις αντιμετωπίσετε και σε αυτόν/η θα πρέπει να απευθύνεστε για τυχόν προβλήματα που θα σας δημιουργηθούν.
Πιο συγκεκριμένα, οι κύριες δυσκολίες που μπορεί να συναντήσετε ως αποτέλεσμα κάποιας θεραπείας είναι:
Α) από το χειρουργείο: η χειρουργική επέμβαση και κυρίως όταν έχει γίνει αφαίρεση λεμφαδένων της μασχάλης, μπορεί να προκαλέσει λεμφοίδημα, που εκδηλώνεται με έντονη την αίσθηση του πρηξίματος στο μπράτσο, το χέρι ή και το στήθος, είτε αμέσως μετά το χειρουργείο, είτε μετά από αρκετό χρονικό διάστημα. Για να αποφύγετε την εμφάνιση του, καλό θα είναι να, μην σηκώνετε βαριά αντικείμενα με το χειρουργημένο χέρι, να μην φοράτε σφιχτά βραχιόλια και ρούχα με στενά μανίκια στο χέρι αυτό, να προσέχετε τις κινήσεις με αυτό το χέρι, ώστε να αποφύγετε πιθανούς τραυματισμούς, αλλά και να χρησιμοποιείτε το άλλο σας χέρι για να μετρήσετε την πίεση, να δώσετε αίμα ή να κάνετε ενέσεις.
Β) από τη χημειοθεραπεία: οι πιο συχνές πιθανές παρενέργειες είναι απώλεια των μαλλιών, ναυτία, κόπωση, αλλαγή στη γεύση, απώλεια ή αύξηση βάρους. Όλες αυτές έχουν να κάνουν με το θεραπευτικό σχήμα που ακολουθείται, δεν εμφανίζονται απαραίτητα όλες μαζί, και είναι παροδικές καθώς σταματούν οριστικά με το τέλος της χημειοθεραπείας.
Γ) από την ακτινοθεραπεία: η ακτινοθεραπεία μπορεί να προκαλέσει δερματικά προβλήματα όπως κοκκινίλες, ξηρότητα και ερεθισμό στο δέρμα. Ο/Η ιατρός σας, μπορεί να σας προτείνει τα κατάλληλα προϊόντα για την εντατική περιποίηση της επιδερμίδας σας και προστασίας της από τον ήλιο. Καλό είναι να αποφεύγετε και το ξύρισμα της μασχάλης όπου γίνεται η ακτινοθεραπεία και να χρησιμοποιείται μια ξυριστική μηχανή. Επίσης, συχνά η ακτινοθεραπεία, προκαλεί έντονο αίσθημα κόπωσης.
Δ) από την ορμονοθεραπεία: η ορμονοθεραπεία προκαλεί συμπτώματα που κανονικά εμφανίζονται κατά την κλιμακτήριο, όπως εξάψεις κλπ. Επίσης, κατά τη διάρκεια της ορμονοθεραπείας, η γυναίκα δεν είναι σε θέση να συλλάβει και να κυοφορήσει.
Χειρισμός και αντιμετώπιση των θεραπειών
Η περίοδος των θεραπειών χαρακτηρίζεται από ποικίλες αλλαγές για την γυναίκα. Οι θεραπείες με τις παρενέργειες που προαναφέρθηκαν επηρεάζουν τοσο την καθημερινότητα της οσο και το σώμα της. Η αυτοεικόνα της επηρεάζεται καθώς το στήθος, όπως το ήξερε, αλλάζει, το βάρος της επηρεάζεται, χάνει τα μαλλιά της, πρήζεται το χέρι της. Ταυτόχρονα, λόγω της κούρασης και των άλλων παρενεργειών, δεν μπορεί να είναι το ίδιο αποδοτική στις καθημερινές της δραστηριότητες ως σύζυγος, μητέρα, εργαζόμενη, τουλάχιστον για τις πρώτες ημέρες μετά τις θεραπείες. Όλα αυτά είναι απόλυτα λογικό να σας επηρεάσουν καθώς ίσως δεν αναγνωρίζετε τον εαυτό σας. Είναι βασικό όμως να γίνει αντιληπτό ότι αυτές οι δυσκολίες δεν αποτέλεσμα του καρκίνου, αλλα είναι προσωρινό αποτέλεσμα των θεραπειών, και ότι θα διαρκέσουν ως το τέλος των θεραπειών. Ένας τρόπος για να αισθανθείτε καλύτερα είναι και πάλι να αποκτήσετε τον έλεγχο της κατάστασης, κάνοντας ό,τι μπορείτε ώστε να περιορίσετε τις αλλαγές αυτές. Για τον λόγο αυτό:
- Αν ο/η ιατρός σας, σας έχει ενημερώσει για απώλεια των μαλλιών, προετοιμαστείτε με το να κόψετε πιο κοντά τα μαλλιά σας πριν την έναρξη της χημειοθεραπείας και να αναζητήσετε εγκαίρως μια περούκα όπως εσεις την επιθυμείτε. Μια πολύ κομψή λύση είναι πάντα τα μαντήλια και τα καπέλα. Ζητήστε από τον ιατρό σας να σας μιλήσει για την εναλλακτική λύση της λεγόμενης «κάσκας», η οποία χορηγείται από το Νοσοκομείο κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας, και έχει σκοπό την, όσο το δυνατόν, μικρότερη απώλεια μαλλιών.
- Αν παρατηρήσετε αλλαγές στο βάρος σας, συζητήστε με τον ιατρό για ποια διατροφή θα σας βοηθούσε ούτως ώστε αφενός να προσέξετε το βάρος σας, και αφετέρου να πάρετε τις θρεπτικές ουσίες που χρειάζεστε στην περίοδο αυτή.
- Το λεμφοίδημα είναι δυνατόν να προληφθεί με το να ακολουθήσετε τις οδηγίες που σας δόθηκαν παραπάνω και ό,τι επιπλεόν σας πει ο ιατρός σας, με το να φοράτε τα ειδικά μανίκια που βοηθούν στην προστασία του χεριού και στην καλύτερη λειτουργία του, με φυσιοθεραπεία, και γενικά με δική σας προσοχή. Ασφαλώς μπορείτε ακόμα να χρησιμοποιείτε το χέρι σας, αλλά πάντα με προσοχή και χωρίς να το επιβαρύνετε ιδιαίτερα.
- Η χειρουργική επέμβαση αλλάζει την εμφάνιση του στήθους σας. Μπορεί να έχετε μια ουλή ή να χάσετε το στήθος σας. Κάποιες γυναίκες δυσκολεύονται να αποδεχτούν την καινούρια τους εικόνα, καθώς το στήθος θεωρείται σύμβολο θηλυκότητας, σεξουαλικότητας και μητρότητας. Τα δικά σας συναισθήματα και ο τρόπος που θα επιλέξετε να αντιμετωπίσετε το αποτέλεσμα της επέμβασης, είναι ένα θέμα καθαρά προσωπικό. Αν νιώθετε ότι βοηθάει, μιλήστε με τους φίλους σας και τα κοντινά σας πρόσωπα. Παράλληλα, μπορείτε να αγοράσετε στηθόδεσμους, εσώρουχα και μαγιό, ειδικά σχεδιασμένα για γυναίκες που έχουν κάνει κάποια επέμβαση στο στήθος. Μην ξεχνάτε τη λύση της πρόθεσης (τεχνητό εξωτερικό επίθεμα στο σχήμα του μαστού, ειδικό για να το φοράτε μέσα από το στηθόδεσμο) ή της ανάπλασης του στήθους (γίνεται με χειρουργική επέμβαση). Αυτές οι λύσεις, μπορούν να βελτιώσουν την εμφάνισή σας, να βοηθήσουν στην ανάκτηση της αυτοπεποίθησης και της αυτοεκτίμησής σας. Πολλές γυναίκες νιώθουν ότι με την ανάπλαση του στήθους βελτιώθηκε η ποιότητα της ζωής τους. Αφιερώστε λίγο χρόνο για να αποφασίσετε σε ποια λύση θα καταφύγετε, ενώ παράλληλα μπορείτε να λάβετε υπ’ όψη τις προτάσεις ενός ειδικού ή των οικείων σας ατόμων.
- Είναι πιθανό η σεξουαλικότητα σας και κατ’ επέκτασην η σεξουαλική σας ζωή να επηρεαστεί τόσο από τις χημειοθεραπείες, οι οποίες μειώνουν την σεξουαλική διάθεση, όσο και από την χειρουργική επέμβαση, καθώς έχει αλλάξει η γυναικεία φιγούρα, όπως την ξέρατε μέχρι τώρα. Αφιερώστε χρόνο στον εαυτό σας, εκφράστε τα συναισθήματά σας, ώστε να μπορέσετε να αποδεχτείτε και να αγαπήσετε το καινούριο σας σώμα. Όταν εσείς νιώσετε έτοιμες, τότε θα μπορείτε να το συζητήσετε με το σύντροφό σας και να του επιτρέψετε να συμμετέχει και αυτός στο πρόβλημά σας, αλλάζοντας σας επιδέσμους ή αγγίζοντάς σας. Η καλή και ανοιχτή επικοινωνία, ακόμα και αν δεν υπήρχε πριν την επέμβαση, θα σας βοηθήσει να δεθείτε, να μοιράζεστε και να νιώθετε άνετα σε όλες τις ιδιωτικές σας στιγμές. Αν ξεκινήσετε να δημιουργήσετε μια σχέση, μην διστάσετε να συζητήσετε το θέμα της επέμβασής σας και να μοιραστείτε σκέψεις και συναισθήματα. Και όταν προβληματηστείτε για το αν ο σύντροφος σας, σας βλέπει λιγότερη θηλυκή, ή αν έχουν αλλάξει τα συναισθήματα του για σας, σκεφτείτε αν θα άλλαζε η δική σας στάση ως προς αυτόν, αν ο ίδιος αρρώσταινε από καρκίνο των γεννητικών του οργάνων.
Αποκατάσταση Μαστού μετά τη Μαστεκτομή
Η αποκατάσταση μαστού είναι μια διαδικασία την οποία επιλέγουν αρκετές γυναίκες οι οποίες πρόκειται να υποβληθούν ή έχουν ήδη υποβληθεί σε μαστεκτομή. Πρόκειται για μια αισθητική επέμβαση η οποία γίνεται από πλαστικό χειρουργό και στοχεύει στην εκ νέου ανάπλαση του μαστού που αφαιρείται. Μπορεί να γίνει ταυτόχρονα με τη μαστεκτομή ή και μετά από καιρό, ανάλογα με την επιθυμία της γυναίκας αλλά και τα όσα ορίζουν ιατρικοί λόγοι που τυχόν να συντρέχουν.
Η αποκατάσταση επιλέγεται τόσο για πρακτικούς όσο και για ψυχολογικούς λόγους. Σε πρακτικό επίπεδο, η γυναίκα έχει μεγαλύτερη ελευθερία στις κινήσεις και στο ντύσιμο της, καθώς δεν κινδυνεύει να μετακινηθεί η πρόθεση. Σε ψυχολογικό επίπεδο, το αισθητικό αποτέλεσμα, βοηθά τη γυναίκα να αποδεχθεί πιο εύκολα την καινούρια της φιγούρα και να αφοσιωθεί ολοκληρωτικά στην αντιμετώπιση του προβλήματος. Όταν μάλιστα, γίνεται αμέσως μετά τη μαστεκτομή, αποφεύγεται το σοκ της απουσίας του ενός στήθους που βιώνουν όλες οι γυναίκες που υποβάλλονται σε μαστεκτομή.
Επίσης, χρήσιμο είναι να γνωρίζετε ότι:
- Αισθητική αποκατάσταση μπορεί να γίνει και στις περιπτώσεις της ογκεκτομής, τμηματεκτομής αλλά και στην περίπτωση που έχουν αφαιρεθεί λεμφαδένες από τη μασχάλη.
- Υπάρχουν πολλοί τρόποι αποκατάστασης, άλλοι πιο απλοί και άλλοι πιο περίπλοκοι. Ο καταλληλότερος για την κάθε γυναίκα επιλέγεται μετά από συνεννόηση της με τον θεράποντα ιατρό.
- Η αισθητική αποκατάσταση του μαστού δεν επηρεάζει καθόλου τις πιθανές υποτροπές της νόσου και δεν εμποδίζει την χορήγηση χημειοθεραπείας ή ακτινοθεραπείας.
- Αρκετά συχνά χρειάζεται να υποβληθεί σε πλαστική επέμβαση και ο άλλος μαστός (μείωση, αύξηση ή ανόρθωση), ώστε το αποτέλεσμα να είναι ομοιόμορφο.
Ανάλογα με το ταμείο που είστε ασφαλισμένη, μπορεί να καλύπτεται μέρος των εξόδων της αποκατάστασης. Για το λόγο αυτό, καλό είναι όταν την αποφασίσετε να απευθυνθείτε στο ταμείο σας, και ενημερωθείτε για τις παροχές που δικαιούστε.
Η ΖΩΗ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ
Η εμπειρία του καρκίνου του μαστού πολλες φορες δινει το εναυσμα στις γυναικες να αναθεωρησουν τις προτεραιότητές τους και να δουν τη ζωή από άλλη οπτικη γωνια. Είναι πολύ πιθανό να αναλογιστηται γιατί σας συνέβη αυτό, τι θα γίνει στο μέλλον, ποιος είναι ο σκοπός της ζωής σας. Μπορεί ακόμα να παρατηρήσετε αλλαγές στον τρόπο που σκέφτεστε και αντιλαμβάνεστε τα πράγματα, τί θεωρείτε ουσιαστικό και τί όχι. Μην σας φοβίζουν οι αλλαγές αυτές.
Σκεφτείτε θετικά και αξιοποιήστε ουσιαστικά την κάθε μέρα. Κάντε σχέδια για το μέλλον, ονειρευτείτε τι άλλο θέλετε να πετύχετε στη ζωή σας και πραγματοποιήστε το.
Ο φόβος της υποτροπής
Οι περισσότερες γυναίκες που αντιμετώπισαν τον καρκίνο του μαστού, βιώνουν μια διαρκή αγωνία και ανασφάλεια για πιθανή μελλοντική υποτροπή. Φοβούνται ότι τότε, τα πράγματα θα είναι πιο δύσκολα, σκέφτονται ότι θα πρέπει να ξαναπεράσουν από τις ίδιες θεραπείες και ότι τα περιθώρια στενεύουν. Ο φόβος αυτός έχει λογική βάση, καθώς όντως η υποτροπή είναι ένα από τα πιθανά σενάρια, όπως όμως πιθανό σενάριο είναι να μην ξαναεμφανιστεί η νόσος πότε. Για να αισθανθείτε καλύτερα, κάντε ό,τι περνάει από το χέρι σας ώστε να μειώσετε τις πιθανότητες εμφάνισης της. Να είστε τυπική στις καθιερωμένες εξετάσεις σας και να ακολουθείτε τις οδηγίες που σας έχουν δώσει οι ιατροί σας. Ελέγξτε το σώμα σας τακτικά, ακολουθήστε μια υγιεινή διατροφή και ασκηθείτε. Προσέξτε την υγεία σας, σωματική και ψυχική, προφυλάξτε τον εαυτό σας και κάνετε πράγματα που σας ευχαριστούν. Σκεφτείτε αισιόδοξα και θετικά. Αν νιώθετε την ανάγκη, συζητείστε τις σκέψεις σας με τον/την ιατρό σας, ένα ψυχολόγο υγείας, έναν σύμβουλο, ή τα αγαπημένα σας πρόσωπα.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ
Εργασιακά θέματα
Πολλές γυναίκες επιλέγουν να συνεχίσουν να εργάζονται παράλληλα με τη θεραπεία τους, καθώς θεωρούν ότι με το να διατηρούν τις καθημερινές δραστηριότητες τις βοηθά να εξισορροπήσουν τις αλλαγές που προέκυψαν από τη διάγνωση. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να λάβετε υπόψη ότι πρέπει να είστε συνεπείς στις απαιτήσεις της θεραπείας, γεγονός που επιβαρύνει το καθημερινό σας πρόγραμμα. Παράλληλα, ενδέχεται, τις πρώτες τουλάχιστον ημέρες, κάποιες παρενέργειες της θεραπείας να δυσκολεύουν την ικανότητα συγκέντρωσης και κατά συνέπεια την αποδοτικότητα.
Για να διευκολυνθείτε λοιπόν στην προσπάθεια σας αυτή:
-
- Ρωτήστε τον ιατρό σας κατά πόσο η θεραπεία με τις παρενέργειες της θα σας επιτρέψουν να εργαστείτε.
- Ενημερώστε τον εργοδότη σας για τα καινούρια δεδομένα της ζωής σας και τις ανάγκες σας, με σκοπό να καταλήξετε σε κάποιες ενδιάμεσες λύσεις, όπως πιο ευέλικτο ωράριο και μειωμένο φόρτο εργασίας. Εξηγήστε του ότι, παρά τις καινούριες συνθήκες στη ζωή σας, εσείς θέλετε, στον βαθμό που μπορείτε, να συνεχίσετε να προσφέρετε από τη θέση που κατέχετε ως εργαζόμενη και γι’ αυτό και του ζητάτε και τη συνδρομή του σε αυτό. Κάποιες διευκολύνσεις, τις οποίες θα μπορούσατε να συζητήσετε με τον εργοδότη σας είναι:
- Μειωμένο ή ευέλικτο ωράριο εργασίας
- Προσωρινή μείωση ή αλλαγή του εργασιακού σας φόρτου
- Δυνατότητα εργασίας από το σπίτι, όταν δεν αισθάνεστε ότι μπορείτε να πάτε στη δουλειά σας
- Βοήθεια για ό,τι προκύπτει κατά τη διάρκεια της απουσίας σας
- Δυνατότητα μεγαλύτερων διαλειμμάτων από το σύνηθες
- Ένα γραφείο κοντά στο παράθυρο, ώστε να έχετε καθαρό αέρα, και μακριά από το κυλικείο ή τις τουαλέτες, ώστε να αποφεύγετε έντονες μυρωδιές.
-
- Πέραν της ενημέρωσης του εργοδότη σας, τίθεται και το ζήτημα του αν θα μιλήσετε και στους συναδέλφους σας. Αυτή η επιλογή είναι αυστηρά προσωπική και επηρεάζεται από την φύση της εργασίας ή την προηγούμενη σχέση σας μαζί τους. Οι πιθανές αντιδράσεις τους μπορεί να ποικίλουν από την παροχή υποστήριξης σε εσάς έως την πλήρη αδιαφορία. Όπως και με τους οικείους σας κι εδώ θα πρέπει να ξεκαθαρίσετε το αν και το πώς πιθανά να χρειαστεί να αλλάξουν παροδικά κάποια πράγματα, ποιες είναι οι καινούριες σας ανάγκες, καθώς και το πώς μπορεί να συμβάλλει ο καθένας στην προσπάθεια σας αυτή. Στα άτομα δε που δεν είναι διατεθειμένα να σας βοηθήσουν, ζητήστε τους την κατανόηση και την υπομονή τους τουλάχιστον για το διάστημα αυτό.
- Σε κάθε περίπτωση πάντως, να θυμάστε ότι ο εργοδότης σας δε μπορεί να σας απολύσει, να σας αλλάξει θέση ή αρμοδιότητες, με το αιτιολογικό ότι πάσχετε από καρκίνο. Η εργατική νομοθεσία του ελληνικού κράτους σας διασφαλίζει από τέτοιες αυθαιρεσίες.
Δαπάνες ιατρικής περίθαλψης και ασφάλιση
Είναι αναμενόμενο κάποια στιγμή τα έξοδα της διάγνωσης, θεραπείας και εν γένει της περίθαλψης να σας προβληματίσουν, καθώς συνήθως ανέρχονται σε αξιοσημείωτα ποσά. Συνήθως η ασφάλεια σας καλύπτει τα έξοδα αυτά, ή τουλάχιστον ένα σημαντικό ποσοστό αυτών. Ωστόσο, δεν παύει η όλη διαδικασία να μπορεί να σας προκαλέσει σύγχυση, καθώς εκτός της νέας πραγματικότητας που καλείστε να αποδεχθείτε, πρέπει παράλληλα να φροντίσετε ώστε να πληρωθούν οι ιατροί, οι εξετάσεις, οι θεραπείες και τα νοσήλια. Εφόσον λοιπόν είναι μια αναπόφευκτη διαδικασία, μια καλή οργάνωση των υποχρεώσεων και των εξόδων σίγουρα θα σας διευκολύνει τη διεκπεραίωση τους. Πιο συγκεκριμένα, μπορείτε να:
- κρατάτε έναν φάκελο με αντίγραφα από τις εξετάσεις, τις ιατρικές αποδείξεις, τις συνταγές σας, κι ο,τιδήποτε άλλο σχετικό, ώστε να παρακολουθείτε την πορεία της θεραπείας από ιατρικής και οικονομικής απόψεως.
- ανατρέξετε στο συμβόλαιο σας (στην περίπτωση ιδιωτικής ασφάλισης), με τη βοήθεια του ασφαλιστή σας για να δείτε για ποιες διαδικασίες είστε καλυμμένη από την εταιρεία καθώς και ποια είναι η διαδικασία διεκδίκησης του ποσού αυτού.
- απευθυνθείτε στον εκάστοτε υπεύθυνο, αν ανήκετε σε κάποιο δημόσιο ταμείο (ΙΚΑ, Δημόσιο, ΤΕΒΕ, ΤΣΜΕΔΕ, ΤΙΔΚΥ, ΟΓΑ, ΝΑΤ, ΤΑΞΥ), ώστε να ενημερωθείτε για τη διαδικασία κάλυψης των εξόδων σας.
Τέτοιου είδους ζητήματα εμπίπτουν στη δικαιοδοσία του κοινωνικού λειτουργού. Εφόσον αντιμετωπίσετε κάποια δυσκολία με κάποιο από τα παραπάνω θέματα, μπορείτε να ζητήσετε τη βοήθεια ενός αρμόδίου επαγγελματία.
Σήμερα, οι περισσότερες γυναίκες που αρρωσταίνουν κάποια στιγμή από καρκίνο του μαστού, καταφέρνουν και ξεπερνούν το πρόβλημα υγείας τους και συνεχίζουν κανονικά την ζωής. Μια τέτοια εμπειρία δεν ξεχνιέται ποτέ και την κουβαλούν σε όλη τους την ζωή. Έχουν μάθει όμως από αυτή ότι τη ζωή αξίζει να την ζεις μέρα με τη μέρα και ότι η ευτυχία βρίσκεται στις μικρές καθημερινές χαρές.